اوج‌گیری اقتدار ایران بر شانه‌های دانش بومی

به گزارش پایگاه خبری کهگیلویه، در روزهایی که منطقهٔ غرب آسیا درگیر تحولات امنیتی، رقابت‌های فناورانه و فشارهای سیاسی فزاینده است، ایران با پرتاب موفق سه ماهوارهٔ کوثر بار دیگر نشان داد که مسیر پیشرفت علمی و راهبردی خود را با وجود همهٔ محدودیت‌ها ادامه می‌دهد. این رویداد تنها یک موفقیت فنی در حوزهٔ هوافضا نیست؛ بلکه نمادی از بلوغ فناوری بومی، تاب‌آوری ملی و استمرار راهبرد استقلال علمی است.

صنعت فضایی، صنعتی لوکس یا نمایشی نیست؛ بلکه یکی از شاخص‌ترین معیارهای قدرت ملی در جهان امروز است. کشوری که توان طراحی، ساخت، مدیریت و بهره‌برداری از ماهواره را دارد، در واقع وارد باشگاه محدود کشورهایی شده که می‌توانند اطلاعات، امنیت، اقتصاد و آیندهٔ خود را با تکیه بر فناوری داخلی مدیریت کنند.

این پیشرفت‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که ایران سال‌هاست تحت شدیدترین تحریم‌های فناورانه و محدودیت‌های بین‌المللی قرار دارد؛ تحریم‌هایی که هدفشان توقف توسعهٔ علمی کشور بود، اما در عمل به شتاب‌دهندهٔ بومی‌سازی تبدیل شدند. جوانان متخصص، شرکت‌های دانش‌بنیان، صنایع دفاعی و دانشگاه‌ها در کنار یکدیگر زنجیره‌ای را ساخته‌اند که امروز ایران را در جمع ۱۰ تا ۱۱ کشور دارای توان فضایی قرار داده است.

همزمانی این موفقیت با تحرکات سیاسی برخی بازیگران منطقه‌ای، از جمله سفر اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، نشان می‌دهد که پیشرفت فضایی ایران تنها یک دستاورد علمی نیست، بلکه یک پیام سیاسی و امنیتی روشن دارد؛ پیامی که نشان می‌دهد ایران در حوزه‌هایی وارد شده که قابل مهار و محدودسازی نیست.

در چنین فضایی، تحلیل این رویداد و پیامدهای آن اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. برای بررسی ابعاد مختلف این موضوع—از ریشه‌های تاریخی و علمی آن گرفته تا پیام‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی—به سراغ جهانگیر افرازی، تحلیلگر مسائل سیاسی و رزمنده دوران دفاع مقدس رفته‌ایم تا در یک گفت‌وگوی تفصیلی، پیام‌های راهبردی این دستاورد را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار دهیم.

اوج‌گیری اقتدار ایران بر شانه‌های دانش بومی

صبح‌زاگرس: آقای افرازی، همان‌طور که اطلاع دارید، اخیرأ گذشته سه ماهوارهٔ کوثر با موفقیت به فضا پرتاب شدند و در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار گرفتند. تحلیل شما از این رویداد چیست؟

افرازی: بله، این اتفاق یکی از مهم‌ترین رویدادهای فضایی کشور در سال‌های اخیر است. سه ماهوارهٔ کوثر با موفقیت در مدار قرار گرفتند و اولین سیگنال‌ها هم از پایگاه‌های زمینی داخل کشور دریافت شد که نشان‌دهندهٔ سلامت کامل سامانه‌هاست.

اینکه این ماهواره‌ها با ماهواره‌بر روسی پرتاب شدند، نکته‌ای است که برخی روی آن تمرکز می‌کنند، اما باید دو موضوع را در نظر داشت:

اول اینکه این به معنای ناتوانی ایران در پرتاب مستقل نیست. ما سابقهٔ پرتاب‌های موفق با ماهواره‌برهای سفیر، سیمرغ و ذوالجناح را داریم. ایران توان طراحی، ساخت و مدیریت ماهواره را دارد و این بخش سخت‌تر کار است.

دوم اینکه در صنعت فضایی همکاری بین‌المللی یک امر طبیعی است. حتی قدرت‌های بزرگ هم در پروژه‌های مشترک کار می‌کنند. ما نیز هرجا لازم باشد از ظرفیت همکاری استفاده می‌کنیم و هرجا نیاز باشد، مستقل عمل می‌کنیم.

اوج‌گیری اقتدار ایران بر شانه‌های دانش بومی

ریشه‌های تاریخی این پیشرفت

صبح‌زاگرس: برخی معتقدند این پیشرفت‌ها ریشه در دوران دفاع مقدس دارد. شما این نگاه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

افرازی: کاملاً درست است. اگر بخواهیم سابقهٔ این توانمندی‌ها را دنبال کنیم، باید به دوران دفاع مقدس برگردیم.

در همان دوران بود که جوانانی مثل شهید تهرانی‌مقدم پایه‌های صنایع موشکی و سپس فضایی را گذاشتند.

این نسل، نسلی بود که ترس نداشت، محدودیت را به فرصت تبدیل می‌کرد و باور داشت که می‌توانیم.

این همان تفکری است که بعدها شهید سلیمانی هم بارها بر آن تأکید کرد: «اگر نترسیم، بحران‌ها تبدیل به فرصت می‌شوند.» این جمله فقط یک شعار نیست؛ یک راهبرد است. صنعت فضایی ایران دقیقاً با همین نگاه رشد کرد.

کاربردهای گستردهٔ ماهواره‌ها برای مردم

صبح‌زاگرس: برخی می‌پرسند این ماهواره‌ها چه فایده‌ای برای مردم دارند. پاسخ شما چیست؟

افرازی: این سؤال بسیار مهمی است. صنعت فضا فقط یک نماد قدرت نیست؛ یک ابزار توسعهٔ ملی است.

ماهواره‌ها در حوزه‌های مختلف می‌توانند برای مردم نافع باشند:

- پایش منابع آب و خاک

- مدیریت بحران‌های آب‌وهوایی

- کشاورزی هوشمند و افزایش بهره‌وری

- پایش زمین، فرونشست، جنگل‌ها و منابع طبیعی

- رصد تغییرات اقلیمی

- ارتباطات در مناطق صعب‌العبور

- ایجاد عدالت ارتباطی در کشور

در بسیاری از مناطق دورافتاده، ماهواره تنها راه ایجاد ارتباط پایدار است. این یعنی فضا مستقیماً با زندگی مردم گره خورده است.

اوج‌گیری اقتدار ایران بر شانه‌های دانش بومی

پیام‌های سیاسی و امنیتی پرتاب ماهواره‌ها

صبح‌زاگرس: همزمانی سفر نتانیاهو با این رویداد را چگونه تحلیل می‌کنید؟

افرازی: این همزمانی کاملاً معنادار است. پرتاب موفق ماهواره‌ها برای برخی بازیگران منطقه‌ای نگران‌کننده است.

این‌ها برای دل‌داری خودشان سفر می‌روند، نشست می‌گذارند و پیام‌های رسانه‌ای منتشر می‌کنند.

چون می‌دانند ایران در حوزه‌ای وارد شده که قابل مهار نیست.

وقتی کشوری توان طراحی، ساخت و مدیریت ماهواره را دارد، یعنی:

- زیرساخت علمی دارد

- نیروی انسانی متخصص دارد

- ارادهٔ ملی دارد

- و مهم‌تر از همه: محدودیت‌پذیر نیست. این همان چیزی است که باعث نگرانی برخی‌ها شده است.

استانداردهای جهانی و عمر مفید ماهواره‌ها

صبح‌زاگرس: گفته می‌شود عمر مفید ماهواره‌های ایرانی به استانداردهای جهانی نزدیک شده. این چقدر اهمیت دارد؟

افرازی: بسیار زیاد. اینکه ماهواره‌های ایرانی امروز عمر مفید ۵ ساله دارند، یعنی ما به استانداردهای جهانی نزدیک شده‌ایم. افزایش دقت، افزایش عمر، و توسعهٔ پایگاه‌های فضایی داخلی، همه نشان می‌دهد که مسیر توسعه رو به جلو است.

این‌ها محصول همکاری چند بخش است:

- شرکت‌های دانش‌بنیان

- بخش خصوصی

- صنایع دفاعی

- دانشگاه‌ها

این ترکیب، همان چیزی است که کشورهای پیشرفته هم دارند.

تحریم‌ها و بومی‌سازی؛ رابطه‌ای معکوس

صبح‌زاگرس: صنعت فضایی ایران تحت تحریم است. این تحریم‌ها چه تأثیری داشته؟

افرازی: تحریم‌ها قرار بود ما را متوقف کنند، اما نتیجه برعکس شد. تحریم‌ها باعث شدند ما به سمت بومی‌سازی کامل برویم. امروز بخش عظیمی از فناوری‌های فضایی ما کاملاً ایرانی است.این همان چیزی است که امام خمینی فرمودند: «اگر بخواهیم، می‌توانیم.»

جوانان ما از تحریم نمی‌ترسند. در علم، صنعت، کشاورزی، فناوری و توسعهٔ ملی، کار خودشان را انجام می‌دهند.

تحریم‌ها سختی ایجاد می‌کنند، اما ارادهٔ ملی را متوقف نمی‌کنند

صبح‌زاگرس:در شرایط تخریب،تهدید و تحریم پرتاب همزمان سه ماهواره ایرانی چه پیامی دارد

افرازی: پرتاب ماهواره‌های کوثر یک پیام روشن دارد: ایران وارد مرحلهٔ جدیدی از قدرت ملی شده است. این صنعت، سرمایه‌بر است، اما در آینده می‌تواند تبدیل به یک صنعت اقتصادی و درآمدزا شود.

این نشان می‌دهد ما ظرفیت انسانی، علمی و تاریخی برای پیشرفت داریم. اگر مسئولین امکانات را فراهم کنند و از جوانان حمایت کنند، ایران می‌تواند در صنعت فضا به جایگاهی برسد که امروز شاید فقط چند کشور محدود در آن قرار دارند.

صبح‌زاگرس: صحبت پایانی اگر دارید بفرمایید

پرتاب موفق ماهواره‌های کوثر، ادامهٔ همان مسیری است که از دوران دفاع مقدس آغاز شد؛ مسیری که با ایمان، جسارت و دانش جوانان ایرانی، امروز ایران را به نقطه‌ای رسانده که آسمان دیگر سقف نیست، بلکه آغاز راه اقتدار ملی است.

ایران در جمع ۱۰ قدرت فضایی جهان

در روزی که نگاه منطقه و جهان به تحولات امنیتی دوخته شده بود، ایران با پرتاب موفق سه ماهوارهٔ کوثر نشان داد که مسیر پیشرفت علمی‌اش نه‌تنها متوقف نشده، بلکه با تکیه بر دانش بومی و توان جوانان، وارد مرحله‌ای تازه از اقتدار فضایی شده است؛ اقتداری که تحریم‌ها را بی‌اثر و معادلات منطقه‌ای را دگرگون می‌کند.

در شرایطی که صنعت فضایی ایران زیر فشار تحریم‌های آمریکا قرار دارد، پرتاب موفق سه ماهوارهٔ کوثر نشان داد که کشور با تکیه بر توان داخلی، نه‌تنها متوقف نشده بلکه به جایگاهی رسیده که تنها چند کشور محدود در جهان از آن برخوردارند.

انتهای خبر