کدخبر: ۱۰۸۰۲
۱۹ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۲۳:۳۳
چاپ

ماهواره خیام؛ نمونه ای از پرواز صنعت فضایی در دولت سیزدهم/بی مهری به صنعت فضایی کشور زیرسایه غرب زدگی دولت سابق

پرتاب ماهواره خیام به فضای نشان از عزم جدی دولت سیزدهم در توسعه و گسترش صنعت فضایی کشور دارد که در دولت سابق رو به تعطیلی رفته بود.

بعد از تنزل جایگاه سازمان فضایی ایران در دولت حسن روحانی و قرار گرفتن این سازمان حساس و راهبردی زیرنظر وزارت ارتباطات، شاهد توقف رشد فناوری و سکون معنادار صنعت فضایی کشورمان بودیم که موجبات ناامیدی و قهر دانشمندان و فعالان این صنعت در بخش دولتی و به‌ویژه بخش خصوصی را در پی داشته است.

"سند نقشه جامع علمی کشور" و "سند جامع توسعه هوافضای کشور" دو قانون عمده کشور در حوزه فضایی است؛ در بخشی از نقشه جامع علمی کشور، هوافضا به عنوان یکی از اهداف بخش نظام علم و فناوری و جزء اولویت الف فناوری تعریف می‌ شود.

براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، چشم‌انداز حوزه هوافضای کشور این گونه ترسیم شده است که در افق 1404، بخش هوافضای جمهوری اسلامی ایران با توسعه علم و فناوری و انتشار آن، قطبی خواهد بود:

1. اقتداربخش و مؤثر در امنیت ملی؛

2. کارا و قابل اتکا در تامین نیازهای راهبردی و جاری جامعه ایرانی و جهان؛

3. متناسب با فرهنگ و ارزش‌های اسلامی ـ ایرانی؛

4. توانمند در ثروت آفرینی، طراحی، توسعه و تولید محصولات و ارائه خدمات هوافضایی؛

5. الهام‌بخش و افتخارآفرین در گسترش مرزهای دانش و توسعه فناوری هوافضا؛

6. پیشران دیگر حوزه‌های علم، فناوری، صنعت و خدمات؛

7. دانش­‌بنیان و توانمند در به‌­کارگیری آخرین یافته‌­های علمی، پژوهشی و فناوری.

در واقع زیرمجموعه وزارت ارتباطات بودن به تجربه نشان داد که کاملاً اشتباه است؛ بعد از بر سر کار آمدن دولت حسن روحانی در سال 92، اعلام کردند که فضا به درد هیچکس نمی‌خورد!! و غربی‌ها نیز گفته‌اند که اگر برجام را می‌خواهید موضوع فضایی را تعطیل کنید! حتی دولت روحانی اعلام کرده بود که وقتی مردم به نان محتاج‌اند فضا به چه کارشان می‌آید؟!

 
 دولت روحانی در یک توافق پشت پرده کاملاً بی سر و صدا صنعت فضایی را به تعطیلی کشاند اما رئیسی جلسه شورای عالی فضایی را تشکیل داد. جمهوری اسلامی ایران باید به ریل قبلی خود در عرصه فضایی بازگردد و ما باید شاهد رشد و توسعه کشور در عرصه صنعت فضایی باشیم.
 
 
رهبر انقلاب، مهر ماه سال 95 در دیدار بیش از هزار نفر از نخبگان و استعدادهای برتر علمی، گزارش‌های موجود درباره‌ی کُند شدن یا توقف طرح‌های کلان تحقیقاتی در عرصه‌های مهمی همچون هوافضا، ماهواره، هسته‌ای و برخی زمینه‌های دیگر را مایه‌ی نگرانی خواندند و تأکید کردند: « مسئولان توجه کامل کنند که این‌گونه طرح‌های مهم مطلقاً نباید کُند، نیمه‌تعطیل یا متوقف شود، زیرا با ایجاد خسارت علمی، دانشمندان جوان را مأیوس می‌کند و این خطر بسیار بزرگی است.»
 
 

در اواخر همان سال یکی از فرماندهان عالی رتبه نظامی کشور گفت: «برای ما تردیدآمیز است که موشک ماهواره ‌بر که دارای اهداف غیرنظامی است با تشر آمریکا به انبار برود! تا کی باید باج دهیم و کوتاه بیاییم. ما اگر راهبردمان را تغییر ندهیم و به دستورات برخی از خواص که به گل نشسته‌اند عمل کنیم، روز به روز وضعیتمان خراب تر می‌شود».

همچنین دکتر امی، رئیس پژوهشگاه هوافضا، طی مصاحبه ای در سال 95  اظهار کرد: «در برنامه ما بود که در این سه سال، هفت تست انجام دهیم».


باید توجه داشت که تغییرات چندین باره در سازماندهی، کاهش بودجه و تعطیلی کامل پرتاب ها در بازه زمانی طولانی، قطعاً کیفیت کار را شدیداً کاهش می دهد. این را هم اضافه کنید که چقدر نیروهای جوان و نخبه هوافضا از وضعیت به وجود آمده در سال های گذشته ناامید و خسته شدند. این نوع عملکرد، زمینه را برای فرار مغزها از کشور فراهم می کند و قطعاً کشورهای دیگر هم بیکار نمی نشینند و پیشنهادهای وسوسه انگیز به آنها می دهند.
 

ماهواره «خیام»  یک ماهواره سنجش از دور با قابلیت تصویربرداری با دقت یک متر است. جمهوری اسلامی ایران هم اکنون توانایی طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری پنج تا ۱۰ متر را دارد و حوزه فضایی کشور با عزم و اراده بسیار جدی در مسیر رسیدن به توانایی ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت‌های بهتر از یک متر قرار دارد و این مسیر با جدیت دنبال می‌شود.

 

در دولت سیزدهم برنامه توسعه حامل‌های ماهواره (پرتابگر) بومی نیز در ایران با یک برنامه مدون و از پیش تعریف شده و با تکیه بر فناوری‌های بومی با جدیت و قوت در حال پیگیری است. در این راستا، سال گذشته با پرتاب ماهواره تماماً ایرانی «نور ۲» با ماهواره‌بر بومی «قاصد»، فناوری کاملاً بومی تزریق ماهواره‌های زیر ۵۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین امتحان خود را با موفقیت پس داد.

طبق برنامه‌ریزی انجام شده، این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد و با همت دانشمندان و متخصصان بخش‌های مختلف کشور، تا پایان سال جاری توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تثبیت خواهد شد و این مسیر تا رسیدن فناوری بومی تزریق ماهواره‌های چندصد کیلوگرمی تا پایان دولت سیزدهم ادامه پیدا خواهد کرد. 

 

اکنون زیرساخت‌های لازم برای کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعبیه شده و از لحظه پرتاب، داده‌های فضایی حاصل از فعالیت این ماهواره فقط در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد

 

 

نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم در گفتگو با این پایگاه خبری با تاکید بر اهمیت صنعت فضایی بیان کرد: یکی از ظرفیت‌های بسیار خوب برای توسعه امنیت کشور توسعه ظرفیت‌های فضایی است؛  امروز بخش اعظمی از امنیت کشور به داده‌ها و دریافت‌های اطلاعاتی وایسته است و اگر اطلاعات را در حوزه امنیت ملی دارای اهمیت ببینیم قطعا ظرفیت‌های فضایی کشور برای تامین بسته‌های اطلاعاتی امری بسیار ضروری و اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند.

ابراهیم عزیزی در ادامه بیان کرد: وقتی نیازمند امنیت هستیم و امنیت نیازمند اطلاعات است،  رفتن به سمت فرصت‌ها و ظرفیت‌های فضایی کشور یعنی حرکت در مسیر تامین امنیت؛ امروز امنیت را باید در همه ابعاد دید، همه ابعاد امنیت وقتی مورد توجه باشد نیاز ما را به امر مهم ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فضایی دوچندان می‌کند.

 

وی با اشاره به وضعیت صنعت فضایی کشور در یک دهه اخیر گفت: در دولت گذشته ظرفیت‌های خوب و قابلیت‌هایی که در در دهه ۸۰ و ۹۰ در حوزه فضایی ایجاد شد به دلیل غرب‌زدگی و رویکرد وابستگی دولت سابق مورد بی‌توجهی و کم‌مهری قرارگرفت به شکلی که عملاً دولت قبل سازمان فضایی را تعطیل و این ظرفیت بی‌نظیر کشور مضمحل کرد؛ امیدواریم که در دولت سیزدهم با این اقدام خوبی که در پرتاب ماهواره خیام صورت گرفت پیشرفت و توسعه حوزه فضایی کشور را شاهد باشیم و زمینه را برای رشد و شکوفایی این صنعت فراهم کنیم.

 

انتهای پیام/